Monday, June 29, 2009

Sajak Karya Kang Sayudi : LALAKI DI TEGAL PATI

Tjitraresmi sari wangisi lenjang bulan ngalangkangsampulur miindung layungRampayak mirupa meraksampayan kembang kamelangkembang dada Sri Baduganu ngageugeuh taneuh pageuhdi buana warna-warna.

Geulis kaasih pohacikacapangan para rajadi bumi terusing langitbumi ancikan lalakilangit ancikan birahi.

Diugung ugung ku degungditimang-timang ku gondangatina dina kacapirasana diri manusa.

Raratan ka tatar wetanngalengkah-lengkah ka Bubatcundukna lain rek talukdatang lain rek sumerahseja nyungsi janji diriseja nguji ku pangaji.

Lampah diala ku Rajanu ngawasa tatar wetansejana didama-damadiugung papayung agungtanjakan angkat ka Bubatmun cunduk nunggu saisukbaris dipapag jampanabaris diarak ku pesta.

Cag : teundeun ingkeun urang ceungceumtunda satengahing dadarabut ka puhu papay ka akargeus dibeuweung caritakeunurang buru bukur galururang papay pileumpangnabisi kalangkungan saurbisi kacampelak kecap.

Sapat lampahna ku niatdijajap para satriasamakta pakarang perangbisina aya dodojabisina aya cocobabanteng nyeta gajah meta.

Kolebat tegalan Bubatpasangrahan supa mayakumbul-umbul hulu maungrurumbe temeng ranggeteng

Nya gehger geger ku ibergelap ninggang pabeubeurangbeja pabentar ti sangka.

Ratu tipu ! Raja nista !subaya dipulang cidranu Geulis dipulang keris.

Renjag para sinatriasareundeuk ngabeubeut seuneusarindat singa bayanganhurung tihul na jajantung.

Saur manuk rampak sumpah satria mo incah sembahbongan lampah dicacampah.
"Clik getih clak nanahmo inggis ku congo kerishamo gedag dibibirabuyut nya biluk ka musuhsatia ka Pajajaran"

Sakolepat pindah cupatreueuk deuleu ku kaceuceublangit dihuru ku napsutegal diampar amarah.

Sawidak ahad tatandangpasir kalindih ku getihnya tegal tempat ngajagal.

Eundeur bengeut-beungeut dayeuhkasurak ku balareaRaja Pajajaran tandang.

Iblis-iblis ting puringissetan-setan ting puringkakngabedega Sri Badugajirim sajungkiring pasirtangtung saluhur Galunggungsapuringkak bulu landakurat-urat Sangkuriangdiaping para prajuritdijaga para satria.

Nenjrag bumi tilu kalioyag lemah sajajagattingkoceak urang Bubat.
Gaur saur putu Galuhmapat aji-aji dirinya saur guludug urugngareuhak paralak ruhak.

"Lalaki aing lalakitukang nguyup getih jurittukang ngakan bayah peranggeura datang Raja cidrageura datang sato jalmapapagkeun aing ku tumbakjajapkeun ku tungtung duhungnya hulu aing Citanduyhate aing Cisadanenunjang ngulon Ujungkulon"

"mun saat tara paragat"

Tungkeb balad sajajagatngala nyawa Maha Rajangagilir Kujang anggoansihungna Guriang Tujuhsipuhan Jaksa salapandiringkukan Raja Teluhditunggu maung sapuluhcipangasah peurah nagapanigas dua harerangseuseukeut dua paneuteupnu hiji ngancik na atikadua napak di dunya.

Humandeuar Raja cidranyawa diancam cangcayaumur katungkul ku kuburjajaten kapeped manten.
Metu tipu rikip licikngutus pandung gudang burangnu weduk ukur di lemburanu bedang bayah belangPapatih ati jejerih.
Entrang-entrang tengah beurangpanonpoe bahe ngalersamagaha ninggang ugakila-kila aya baya.

Mangsa layung ngembang gunung jurit kasapih ku burittangara ngahalang perangSri Baduga mulang nukang

Kujangna merod ngacacangbawana teu daek mulangciri aya nu nyamunipaler soteh ku pamepes.
Sajorelat pedang mesatnigas jangga Sri Badugadihanca sawelas hancaditindak sawidak nindakkahiji teu busik-busikkadua teu ceda-cedakatilu teu metu urutkaopat taya tapaknaukur malipis palipisukur ngangkang luhur tarangliat kulit batan keristeuas tulang batang pedangpanigas kalahka peunggas.

Maha Raja maseuk taneuhtohaga kuda-kudananyawedel adeg-adegnahanteu kaunggutan guguphanteu gigis bulu bitismalik gigir lawan ngejatngusap birit Patih indit.

"Pangira lalanang perangrupa gajah atah warahnya hate gede tampeleti hareup teu wasa neuteupti tukang daek ngawengkang"

Ki Patih malipir hinisseber wawanen ngaladendilieuk ngabeungeut bueukundur laku ka jauhnanunggu-nunggu waktu mulus.

Kebat lampah Sri Badugasajuringkang lengkah dangahmipir mayit nyukang bugangnya mapay-mapay babatang.

Katurih-turih ku pikirkasuat-suat ku rasagalindeng nu impleng-impleng.

"Rumasa aing nandasasajalma nu boga cidratan kawilang nu harilanglalaki aing samistiasih ka pangaji diritaroh umur bela lembursasaji bali ngajadi"

Srangenge tomper ka kaler harieumbeungeutna reueuktiis jahe hangru bangkepasangrahan pada lungse.

Cihcir ngurilingan peutingmajuna ka tengah dalubulan ditaleukeum ceudeumhiur angin ngayuh tunduhmirig peuting sungkan nyaringgempar balad Pajajaran.

Tengah dalu nunggu isuknya nyukang carangcang tihanggugah Maha Raja gugahcucul-cucul duhung tarungdilaan Kujang anggoanrep sidakep mapat rajahngujur ngidul ngayuh kidungmenekung ka Sang Rumuhunneneda ka Nu Ngayuga.

Sang Rumuhun dina kurungnu Ngayuga dina rasangahiji dina dirinanguculkeun sagala napsungicalkeun rupa kahayangmepes sagala jajatenneang manusa nu dakwaneang lalaki nu bakti.

Kojengkang papatih curangnya nyamuni di nu sunianu nyumput di nu singkuranu nganti ti tatadingadu tarang teu kasawangti tukang sok susuganan.

Nu menekung junun tangtungnu curang sawenang-wenangmilih kulit anu ipisbisi meulit kana bitisbisina malindes tenggek.

Suruduk duhungna mangprungnewekna sataker kebeksakali keris ngagarisnu kadua nyasar dadakatilu cunduk ka wuku.

Geleger lemah ngagedergunung-gunung mungguh urugangkub satungkebing peutinggelap ngampar ngadak-ngadakpada munipada nyaksi.

Buriak pengeusi Bubatkoceak nyambat karamatpangira dunya pralaya.
Ki Patih kapicis miriskasima dangiang Rajamelesat sang Kujang luncatbebela ka Sri Badugasajorelat Patih ngejatdiobrot ka mana anjogsatungtung laku titipu.

Ngarumpuyuk Ratu Agungtitis-tulis nitih wancingahanju dibarung ngidungsasajina geus katampipupus puguh keur menekunghilang pedah keur ngarajah.

Genjlong nonggong turun launjajap napas Maha Rajangembat-ngembat bulan mayatmapag nyawa Sri Baduga.

Sakereles geger ngilessabaranyay bulan ngempraymoncorong nyorot ka layondipirig ku wawangiandisambat ku kekembangan.

Beuki leutik bulan inditbeuki seungit layon demitbeurang ngangkang layon ilangnu tinggal raratananaanu kari lalakinatilem jero angen-angenngahiji jeung katumbirinutug leuwi-leuwi diringahiang di para bujangnu malire Cisadanenu sanggup ngabendung Bandung.

Cag :teundeun eunteungeuntunda ayakeuncangcang dina tulang-tulanggeus dibeuweung dipakukeundina cupu hulu lakudina padaringan atiurang teang balukarna.

Kawarti ka TjitraresmiRatu Punjul puput umurpada tihang Pajajarannu Geulis katurih eurihnu Geulis medal citangisnyamiripis hujan ipislieuk paneukteukkan beuheungsareret bangke ngaberespara satria geus sirna.

Para istri geus lastaringamukna ajur-ajuranngalabrak anggeus-anggeusanngiring sasaji ka Gustimilu tuturut ka Ratu.

Alumna kuwung-kuwungansedihna jeg kingkilabangalindeng terusing atikari milih-milih wancinya tinggal nataan mangsa.

"Batan taluk kajeun undurbatan pasrah kajeun hilangcadu kasiku ku musuhpantrang karagap ku lawanjeung pasrah ka Raja cidramending rarabi ka pati"

Sagerentes angen tetesdisaksi para pohacirep sidakep mapat rajahnya rajah-rajah pamunahpamunah sagala rasaanu ngacacang di dunyamuseurkeun sagala pikirnu ngancik di bumi lahirngageuing mulih ka jatisangkan naratas jalanna.

Dilagar wangkingananadibebener kana angendilelebah kana manahrep sarerep sirepwangkingan malang na ragaTjitraresmi labuh pati.

Hiuk angin wawangianmirig Putri nu lastaridipapag ku katumbirinu tinggal raksukananaanu kari lalakinanya sampeureun para istri.Cag :Tutug lakupungkas kecapteundeun paseukeuntanda pelakeunsusun na tangtungentep na hatekari neuteupkeun ka hareuptinggal nyawang ka nu anggangmangka ludeung ku katineungwaspada ku pangaboga.

Urang tutup galur caturpadakeun tepi dinya

Bral !

Sunday, June 28, 2009

KIDUNG PARANCAH

Neda Widi Ka Nu Agung
Neda Asih Maha Suci
Pangriksa Maha Kawasa
Pangaping Paraji Sakti
Pangruwat Karuhun Sunda
Nyanggakeun ieu Pangbakti

Pangbakti Jadi Piwuruk
Papagah ka Utun Injih
Pibekeleun Hidep Jaga
Neng Galuh Kumala Murti
Nu Medal ka Panca Tengah
Masing Diaping Dijaring

Waluya Anu Dipundut
Rahayu Nungkupan Diri
Tebih Tina Duruwiksa
Cageur Lahir Bageur Batin
Bener Perbawa Asalna
Ginuluran Asih Gusti

Gusti Anu Dipituhu
Kudrat-Na Hidep Ngajadi
Hirup Hurip ti Anjeuna
Sing Apik Metakeun Diri
Di Dunya Ukur Ngumbara
Poma Hilap Purwadaksi

Purwa Mawa Pangaweruh
Daksina di Alam Mulki
Mulki teh wujudna Dunya
Dunya Ageung Dunya Alit
Sadaya Tunggal Mahlukna
Tempat Hidep Nyiar Harti

Kotektak Harti sing Luhung
Karatak Harta sing Sugih
Hurung Nangtung Siang Leumpang
Masagi Pinuh Pangarti
Resep Nulung ka Sasama
Pamuntangan Kadang Wargi

Yeuh Indung Tunggul Rahayu
Yeuh Bapa Karamat Hurip
Komara Masing Diriksa
Lampah Sing Janten Wawangi
Ka Bangsa tur Nagarana
Pieunteungeun Seuweu Siwi

Parancah Tina Pitutur
Disilibkeun Dina Dangding
Ku Bapa, Geulis Diriksa
Dijimatan ku Hariring
Ditumbal ku Ieu Tembang
Diruwat Tali Paranti

Dat Sifat Jirimna Sunda
Bray Gelar Bumela Bangsa

Tuesday, June 23, 2009

WERAT SAJAGAT

ISUN RATU SATUHUNE ALLAH KANG MULYA SAMPURNA
NUSA NU KAWENGKU TILU PULUH TILU BANGAWAN SAWIDAK LIMA
PASTI PANGANI KANA ALLAH TES RATU SATUHUNE ALLAH

GINALIKAN GINURAN EMAS GINITESAN MANIK INTEN
INA MAMANIRA NYALIRA ING SALIRA
ASIH SABUMI WELAS SAJAGAT TUA ANOM MENAK RAMA
BALI MAKASAR LAHIR KALAWAN BATIN

NYI POHACI IMPUN RARANG RARANG, RARANG TES INTEN JUMANTEN
BALI PARAWAN BENENG MENENG, BENENGANE ACI PUTIH TUNJUNG GURCITA
NU LUNGGUH DI CITA SRI KATON SRI KADATON
ASIHAN AING SI JAYANGKATON MUHAMMAD ING ZATULLAH

CAT GUBRAY CAHAYA SAKABEH, CAT GUBRAY CAHAYA PANGERAN
YA ISUN CAHAYA SULTAN NURANI, YA ISUN CAHAYA SULTAN JASMANI
YA ISUN KANGHERANG HURUNG HERANG, BANGBRANG SIANG KARATON IRA PANGERAN
PANGERAN UJUDULLAH SAKTI NU NGAWARGA BUMI
SEDA NU NYIEUN PURWA WIWITAN TUTUP TUNGGAL GINARIMA

SAHADAT PASTI ATI KENTAL, ING MUHAMMAD WEDANA SIRAH RATU
ING CAHAYA RAMBUT RUMBAI ING CAHAYA
YA ISUN JUMENENG RATU EMAS TANPA UNA